"Τα τετράδια του Λαλή" Μνήμες από τη Λέρο (1935-1965) Θανάσης Β. Παραπονιάρης

"Τα τετράδια του Λαλή"

Μνήμες από τη Λέρο (1935-1965)

Θανάσης Β. Παραπονιάρης

Επιμέλεια έκδοσης: Κώστας Ασλανίδης

"Η ιστορία γράφεται από τους νικητές"
Ναπολέων Βοναπάρτη (1769-1821)

Στο νοτιανατολικό άκρο του Αιγαίου βρίσκεται ένας μικρός παράδεισος που ονομάζεται Λέρος. Την γνώρισα πριν από 23 χρόνια και την αγάπησα με έναν τρόπο ανεξήγητα βαθύ.  Ένας τόπος αγνός, στολισμένος με χιλιάδες φούξια βουκαμβίλιες, ζωσμένος  από κρυστάλλινα νερά που κρύβουν την θρέψη γενεών και γενεών.  Πάνω στης Λέρου την ανάσα, στέκει μεγαλόπρεπα το κάστρο της Παναγιάς που γίνεται θρόνος της Πανσελήνου της καλοκαιρινές βραδιές,  όταν εκείνη διηγείται τις ιστορίες των κατοίκων της. Οι άνθρωποι της Λέρου, είναι άνθρωποι πονεμένοι  μα "…φιλότιμοι, κουβαρδάδες, δουλευτάδες…", όπως μας λέει ο Θανάσης Παραπονιάρης, ο συγγραφέας του βιβλίου, αλλά και  γνήσιοι, ελεύθεροι, ζωντανοί, θα προσθέσω εγώ. Μπορεί  να μην κατάφερα να επισκεφτώ ξανά το σμαραγδένιο αυτό νησί,  αλλά η τύχη έδωσε να έρθει στα χεριά μου ένα βιβλίο με αξία ανεκτίμητη καθώς πρόκειται για την καταγραφή της ζωής ενός ανθρώπου που γεννήθηκε και μεγάλωσε εκεί. Και κάθε ζωή και κάθε μαρτυρία αυτής, είναι ξεχωριστή και ανεκτίμητη. 

Πως όμως αποφασίζει ένας άνθρωπος να αποτυπώσει την ζωή του πάνω σε χαρτί; Τι είναι αυτό που τον παρακινεί; "Τα τετράδια του Λαλή", είναι ενός είδους ημερολόγιο, μέσα στο οποίο ο Θανάσης  Β. Παραπονιάρης, κατέγραψε εκ των υστέρων, και όχι την χρονική στιγμή που συνέβαιναν, τα βιώματα του, με σκοπό τα παιδιά και τα εγγόνια του να μάθουν την δύσκολη πορεία της ζωής του. Οι αφόρητες δυσκολίες, η πείνα, ο πόλεμος, είναι μαθήματα ζωής μέσα από τα οποία οφείλουν οι νεότεροι να διδαχτούν, με την ελπίδα πάντα πως τα δεινά του παρελθόντος δεν θα επαναληφθούν.  Σε αντίστοιχη ερώτηση, ο ίδιος δίνει μια αφοπλιστική απάντηση: "Δε θέλω να πάρω τίποτα στο τάφο μαζί μου". Τούτο σημαίνει πως το μοίρασμα όλων αυτών των στιγμών, θα μπορούσε να παραλληλιστεί με έναν μακρόσυρτο αναστεναγμό, ύστερα από την τέλεση του οποίου επέρχεται η ανακούφιση, γαλήνη, λύτρωση.
Ο συγγραφέας, γεννημένος στο πανέμορφο νησί της Λέρου, κατέγραψε παράλληλα με τα βιώματα του και την σύγχρονη ιστορία του νησιού. Η Ιταλοκρατια, η μάχη της Λέρου, η γερμανική κατοχή, η πείνα, οι ανθρώπινες στιγμές και εκείνος ο Μύλος!  Ο μύλος της οικογένειας  που στάθηκε σημείο αναφοράς σε όλη τη ζωή του συγγραφέα, όπως μας τονίζει ο επιμελητής της έκδοσης Κώστας Ασλανίδης. Η ατμόσφαιρα του βιβλίου είναι υποβλητική. Τα πρόσωπα που αναφέρονται στα κείμενα τα νιώθεις να περνούν μπροστά σου και οι καταστάσεις γίνονται βιώματα σου με την γλαφυρότητα που περιγράφονται. Η ντοπιολαλιά ακούγεται στα αυτιά σου και η παραστατικότητα των περιοχών, των συμβάντων αλλά και των αισθημάτων, κατατάσσουν το βιβλίο αυτό σε ένα έργο υψηλής λαογραφικής αξίας.
Συγχαρητήρια στην οικογένεια που τίμησε με αυτή την έκδοση, την μνήμη του ανθρώπου της αλλά και στον επιμελητή της έκδοσης Κώστα Ασλανίδη, του οποίου η συμβολή φαίνεται πως είναι πολυεπίπεδη και καθοριστική.

Καταθέτοντας την συγκίνηση μου, εύχομαι να είναι καλοδιάβαστο!
Ματίνα Κ. Καρελιώτη