Γιώργος Ρούσκας - «Πεντάγραμμο Φεγγάρι» - Ποιητικό Μονόπρακτο - Εκδόσεις Σοκόλη

Έρχεται στα χέρια σου ένα βιβλίο από χέρι αγαπητό. Εξώφυλλο: ένα πρόσωπο, θαρρείς οικείο. Μια μορφή απροσδιόριστη μεν, ένα προφίλ δε, που σου φωνάζει: «Μην αμφιβάλεις! Εγώ είμαι! Η γυναίκα που γνωρίζεις!». Αναρωτιέσαι αν ο ζωγράφος Μιχάλης Αμάραντος, που το φιλοτέχνησε, ταξίδεψε μέσα στην ουσία της αιώνιας γυναίκας κι έκλεψε μια κουκκίδα από το Είναι της, ώστε να ολοκληρώσει τούτο το «ψηφοθέτημα».

Έχοντας διαβάσει όλα τα έργα του ποιητή και συγγραφέα Γιώργου Ρούσκα, νόμιζα πως είχα εμπεδώσει το πολυσχιδές της γραφής του. Λάθος! Για ακόμα μία φορά με εξέπληξε ευχάριστα. Αυτή τη φορά με ένα Ποιητικό Μονόπρακτο. Στη θεατρική αυτή βάση, μια δυναμική γραφή, για την οποία αισθάνεσαι πως αυτονομείται και ξεπερνά ακόμα και τη φύση του συγγραφέα, με ωθεί να ομολογήσω πως δεν έχω συναντήσει κάτι ανάλογο: Πρωτότυπο, ευρηματικό, στοχευμένο, ονειρικό, ρεαλιστικό, σαρωτικό, βαθύ, ανθρώπινο, ποιοτικό, προσεγμένο, γενναιόδωρο, σοφό, ψαγμένο, σφαιρικό, άχρονο, έντονα ψυχογραφικό, φιλοσοφημένο. Αν το διάβαζε ο Γιάλομ πιστεύω πως σίγουρα θα έκλαιγε παρέα με τον Νίτσε.

Η ανάγνωση του βιβλίου σε τρία στάδια.

Την πρώτη φορά που το διάβασα, έκλαψα πάρα πολύ. Δεν άντεξα. Έφτασα ως τη μέση και το άφησα. Δεν τολμούσα να συνεχίσω. Θαρρείς και οι τρεις φωνές που παρουσιάζονται στο έργο δεν προοικονομούσαν, μα μοιρολογούσαν.

Χρόνος

Πόνος

Φόβος

Γηρατειά

Επιλογές

Θάνατος

Το έκρυψα στο γραφείο, ψάχνοντας για τρόπους, που θα μου δικαιολογούσαν την αμέλεια της συνέχειας. Φευ! Πράγμα αδύνατον! Το ήξερα κι εγώ και το βιβλίο!

Την δεύτερη φορά το ολοκλήρωσα. Και πάλι όμως, τα δάκρυα έτρεχαν σα να ήθελαν να στεγνώσουν κάθε πικρή υγρασία, που έρρεε στο υποσυνείδητο μου. Αυτή τη φορά όμως το κλάμα δεν ήταν τόσο εγωιστικό. Ένιωθα πως έκλαιγα για όλες τις γυναίκες και όχι μόνο για εμένα.

Κοινωνία

Άγραφοι νόμοι

Ανδροκρατία

Επιβίωση

Ανάγκη

Ναι! για εσένα, για την άλλη, την απέναντι, για εκείνη που έχει πολλά, για αυτή που δεν έχει τίποτα.

Το διάβασα και τρίτη. Αυτή τη φορά όμως δεν έκλαψα. Οργίστηκα.  Πήρα το μαύρο ντύμα της γυναίκας που πρωταγωνιστεί και το έκανα χίλια κομμάτια. Τα άπλωσα όλα κάτω στο κοκκινόχωμα κι άρχισα να διαβάζω ξανά αυτό που θέλουν να μου πουν!

«Τι αργαλειός είνʼ η ζωή! Μιας κάμαρης ο πόνος!»

'Έτσι ξεκινά το αναγνωστικό ταξίδι μέσα σε αυτό το Ποιητικό Μονόπρακτο και είναι τόσο διαβολικά εύστοχο που ομολογώ πως ζήλεψα τη σύλληψη του.

Η γυναίκα με τα μαύρα είναι η πρωταγωνίστρια. Παράλληλα όμως, υπάρχουν τρεις φωνές, που αποτελούν τον χορό, αλληλεπιδρώντας με τα λεγόμενα τους στην εξέλιξη του έργου. Οι φωνές αυτές είναι: της Μοίρας, των Πεπραγμένων και της Εξομολόγησης.

Η γυναίκα βρισκόμενη στο τέλος του χρόνου της, προχωρά στην πιο βαθιά και ουσιαστική αυτοκριτική της.

Όλα τα καταφέρνω. Ναι. Εκτός από ένα. Τον αυτοσεβασμό.

Αλήθεια, ποια πραγματικά υπήρξε;

Οι προσδοκίες των άλλων ρυθμιστές της ζωής μου.

Που την οδήγησε η ζωή;

Ναι, η πρώτη εντολή ήταν η τήρηση των προσχημάτων.

Τι επιλογές είχε;

Πάντα υπάρχει τρόπος να μετακινηθούμε λίγο παραπέρα, στο φως, στο χρώμα, στη δράση.

Ποιες επίλεξε και με ποιό κριτήριο;

Τι ωραία που με ξεγελούσε κάθε φορά με λίγο μέλι.

Πόσο κοντά στα θέλω της ήταν;

Μα περισσότερο, τώρα τ' ομολογώ, μετράνε αυτά που δεν έκανα. Αυτά με έφεραν ως εδώ.

Πόσο μακριά ή κοντά είναι οι άλλοι από τον προσωπικό της προσδιορισμό;

Που να το 'βρεις όμως το μαζί; Σπάνια το έχω συναντήσει. Το ουσιαστικά «μαζί» λέω. Το μαζί της αλληπεριχώρησης.

Υπήρξε ποτέ αληθινά ελεύθερη;

Την καμπύλη του να κυκλώνει την ελευθερία μου.

Το βιβλίο Πεντάγραμμο Φεγγάρι του Γιώργου Ρούσκα αποτελεί ένα εξαιρετικό ψυχογράφημα της γυναίκας. Θα τολμήσω όμως να πως στο βάθος του, αναιρεί την έννοια του φύλου. Πάνω απ' όλα μιλά για τον άνθρωπο. Τον άνθρωπο, ο οποίος βαδίζει απροστάτευτος μέσα στους κακοτράχαλους δρόμους της εξέλιξης του, αγνοώντας αν είναι ένα και τίποτα ή ένα και τα πάντα.

Στης κάθε μέρας τη ζωή, κρυμμένη η σοφία.

Πριν λίγο καιρό μια φίλη κοιτώντας τα βιβλία μου, μου ζήτησε να δανειστεί το Πεντάγραμμο Φεγγάρι. Η αλήθεια είναι πως με έφερε σε  δύσκολη θέση, μιας και κάτι τέτοια δεν τα συνηθίζω.  Σκεφτόμενη όμως τη φράση του βιβλίου: Το ψωμί γίνεται για να μοιράζεται όχι για να μένει και να μπαγιατεύει, ανταποκρίθηκα θετικά. Όταν μου το επίστρεψε ήταν σχεδόν σοκαρισμένη. «Λες και έχει γραφτεί για μένα!», μου είπε αρκετά προβληματισμένη. Κι ήταν σαν να άκουγα του ψιθύρους μου από την πρώτη ανάγνωση. Τελικά μπροστά στον πόνο, τον φόβο και το θάνατο όλοι μοιάζουμε.

Με βεβαιότητα Το Πεντάγραμμο Φεγγάρι του Γιώργου Ρούσκα αποτελεί μια ψυχογραφική και αυτογνωσιακή βόμβα. Γυναίκα ή άνδρας λοιπόν, τυχερός αυτός που θα το αναζητήσει! 

Καλοδιάβαστο!

Ματίνα Κ. Καρελιώτη