Εις μνήμην Κώστα Κρυστάλλη - (1868-1894)
Εις μνήμην Κώστα
Κρυστάλλη - (1868-1894)
Σαν σφάλισαν της μάνας σου τα μάτια
γίνηκε,
μες στα χέρια σου,
το μέλλον σου κομμάτια.
Γιατί αν ποτέ η μητρική αγάπη λείψει,
παύει η χαρά
κι αθώπευτη η ζωή,
στέκει δακρυσμένη να
κοιτά
μονάχα πια τη θλίψη.
Κώστα Κρυστάλλη, παιδί του χωριού,
πονεμένο μου αηδόνι,
του βουνού και τ' αγρού,
διαβάζω εσέ και συλλογιέμαι
τι πικρή μοίρα σου 'λαχε -κλαίω στεναχωριέμαι.
Από του Πύρρου τη γενιά
παιδί τρανής καταγωγής
γιος της μάθησης
της γνώσης θαυμαστής:
Δεν άνθησες καλέ μου!
Δεν πρόκαμες -τι κρίμα!
Θαρρείς κι «Αι Σκιαί του Άδου1»
έφτιασαν με το μέλλον σου συγκεκριμένη ρίμα.
Έρμο παιδί, τρανέ μου στίχε
του Τούρκου η σκλαβιά ποτέ δε σε κατείχε.
Γέννημα των βουνοκορφών, των θρύλων, των ηρώων
του έθνους εσύ οδηγητής
με τα γραπτά σου έγινες,
της λευτεριάς ο
τιμητής.
Συνέταξες ποιήματα με ελληνική αξία,
με στόχο τα ιδανικά
και την ελευθερία.
Οι Τούρκοι σε
φοβήθηκαν, σε έστειλαν εξορία
μα ήρθαν τα χειρότερα
μέσα απ' της χώρας
σου την ασπλαχνιά και την αδιαφορία.
Της ποίησης μαέστρος και της ελληνικής υπαίθρου τιμητής
κατάφερες ανάμεσα σε εκλεκτούς
για τα «Αγροτικά» να
βραβευτείς·
μα και για άλλα πολλά θα ήσουν πρώτος
αν των δυνών δεν γινόσουν στόχος.
Κώστα Κρυστάλλη, ηπειρώτη ποιητή
του Θεόκριτου εσύ συνεχιστή
κανείς απ' τους μεγάλους (;)2 δε σε αναγνώρισε
ούτε το μεγαλείο της γραφής σου το ξεχώρισε,
παρά μόνο σου γύρισαν τις πλάτες
οι άξεστοι, οι κίβδηλοι, του ελληνικού κράτους
οι τότε νέοι κλειδοκράτες.
Ακριβοθώρητε ιέρακα
της Πίνδου βλαστάρι
των ελληνικών γραμμάτων σπουδαίε
πόσοι άραγε σε θυμούνται
πόσοι άραγε σε διαβάζουν
και για πόσους έμπνευση έχεις σταθεί;
Ποιος να γνωρίζει να μας πει;
Η ποίηση! Ω! Ναι αυτή!
Μόλις στα εικοσιτέσσερα χρόνια της ζωής σου
βούτηξε στο γνήσια ελληνικό, στο πιο βαθύ!
Αξιομνημόνευτε ποιητή,
Κώστα Κρυστάλλη
τις νίκησες τις οδύνες σου:
«Δουλεία, αμάθεια και
Μητρυιά».
Με τον πόνο και τον κόπο να μη σε τρομάζει,
ας είναι ελαφρύ το χώμα
που σε σκεπάζει!
Ματίνα Κ. Καρελιώτη
05 Γενάρη 2019
1 «Αι Σκιαί
του Άδου» ήταν το πρώτο ποίημα του Κρυστάλλη που εστάλη να τυπωθεί στην Αθήνα
και να μοιραστεί στη συνέχεια στα τουρκοκρατούμενα Γιάννενα. Το ποίημα, το οποίο
καταδικάζει της θηριωδίες του Αλή Πασά, κοινοποιήθηκε στις τουρκικές αρχές με
αποτέλεσμα να τον κυνηγήσουν χωρίς ευτυχώς επιτυχία.
2 Η έκφραση
«μεγάλων (;) ανδρών» περιλαμβάνεται στο γράμμα του Κρυστάλλη προς τον Σπύρο
Λάμπρο, απ' τον οποίον ζητά ικετευτικά να του χορηγηθεί μια μικρή υποτροφία για
να συνεχίσει τις σπουδές του αλλά και να μπορέσει να ζήσει στην Αθήνα, αφού
περνά το σύνορα και φτάνει στο ελεύθερο νέο βασίλειο της Ελλάδας, δίχως χρήματα
ή άλλη βοήθεια.
