«Τα λουμινάκια» - Βάντα Παπαϊωάννου-Βουτσά - ΑΩ Εκδόσεις
Βάντα Παπαϊωάννου-Βουτσά
«Τα λουμινάκια» - Νουβέλα - ΑΩ Εκδόσεις
Λουμίνι, λυχναράκι, φυτιλάκι. Το μέσο με το οποίο οι γιαγιάδες μας άναβαν τα καντήλια. Τα καντήλια που φέγγουν, για να βλέπουν ζωντανοί και νεκροί μες στο... σκοτάδι. Όταν ήρθε στα χέρια μου το βιβλίο, «Τα λουμινάκια», μου φάνηκε αρκετά παράξενος ο τίτλος και αναρωτήθηκα σε τι ιστορία άραγε να ήταν μπλεγμένα. Η αλήθεια είναι πως εξίσου με τον τίτλο με τράβηξε και η προσεγμένη έκδοση των ΑΩ εκδόσεων. Εκείνο το βαθύ μπλε του εξωφύλλου με μια φωτογραφία από αλλοτινές χαρές να επιπλέει πάνω του, ήταν ο πρόλογος της επιθυμίας να το κάνω δικό μου.
Χαρές! Χαρά! Αρά! Μα, τι γράφω; Που πήγε το Χ της χαράς; Σηκώθηκε όρθιο κι έγινε σταυρός. Ναι, μα ο σταυρός σταυρώνει έτσι δεν είναι; Σωστά. Κάποιες φορές λυτρώνει κιόλας.
«Επαναστάτρια η Χαρά. Γεννήθηκε διαφορετική. Άλλαξε το μοντέλο. Έσπασε το καλούπι παραγωγής προδιαγεγραμμένων χαρακτήρων.»
Η ιστορία φέρει μέσα της κομμάτια της νεοελληνικής ιστορίας ξεκινώντας από τον Διωγμό, τους πρόσφυγες, τον πόνο, την ανέχεια, τον κάματο για να στηθεί μια νέα ζωή, μια νέα αρχή. Κι ύστερα ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος. Λες και η ανθρώπινη φύση δεν είχε χορτάσει θανατικό.
«Δύσκολη η προσφυγιά. Καχύποπτη κάθε της κίνηση, παρείσακτη, όπου βρεθεί.»
Τοποθεσία της ιστορίας: το Λαύριο. Κεντρικός ήρωας ο Ζήσης.
«Ζήσε, ψυχή μου!
Ζήσε τρυφερούδι μου!
Ζήσης, το όνομα αυτού!»
Ο Ζήσης που ήταν της Χαράς χωρίς το Χ. Η μοίρα, οι επιλογές, τα τσαλαπατημένα συναισθήματα, το Εγώ που μεγαλώνει - και το Εγώ μεγαλώνει όταν δεν βρίσκει το Εμείς -, η άρνηση, ο φόβος, το τέλος (;).
«Τούτο το χάδι είχε ειδικό βάρος, γεμάτο παιδικότητα, αθωότητα, έλξη, έρωτα, όλα ανεκπλήρωτα.»
Μπαίνοντας στο ποτάμι της ιστορίας νιώθεις την ορμή των συναισθημάτων, που προκύπτουν με την ανάγνωση, να σε χτύπα αλύπητα πάνω στα βράχια κι ύστερα να σε μαζεύει και να σε στέλνει χωρίς ανάσα στον πάτο. Χωρίς ανάσα αναρωτιέσαι γιατί; Τι λάθος έκαναν οι βασανισμένοι γονείς; Αγάπησε ποτέ κανέναν η Χαρά; Γίνεται να υπάρχουν μανάδες χωρίς μητρικό ένστικτο; Τι φταίνε τα παιδιά να την πληρώνουν πάντα; Πόση δυστυχία μπορεί να αντέξει άραγε μια ανθρώπινη ύπαρξη;
«Προστέθηκε και αυτό το τελευταίο, το βαρύτερο, "γιατί έφυγε η μάνα", τόσο όμορφη, τόσο νέα, τόσο απαραίτητη.»
Η συγκίνηση είναι ξέχειλη. Οι εικόνες αληθινές, γνώριμες, σκληρές, φορτισμένες. Στα οκτώ κεφάλαια του βιβλίου ξεδιπλώνεται μια υπέροχη νουβέλα. Μια διαχρονική ιστορία αφού οι επιλογές, οι συναναστροφές, η τύχη, η αγάπη, η οικογένεια, η ανάγκη για θαλπωρή, νοιάξιμο, καθώς και η αντίδραση, ο εγωισμός, ή άρνηση είναι στοιχεία που κατατρέχουν τον άνθρωπο σε όποια εποχή κι αν βρεθεί και ορίζουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία του και την κατάληξη του.
«Τα λουμινάκια» της Βάντας Παπαϊωάννου - Βουτσά είναι η δεύτερη συγγραφική της προσπάθεια και εύχομαι να υπάρξει και συνέχεια.
Καλή ανάγνωση,
Ματίνα Κ. Καρελιώτη
